Belediye Başkanının Görevi İhmal Suçu – Belediye Encümeninin Yıkım Kararının Uygulanmamış Olması – Ruhsatsız ve Ruhsata Aykırı İnşaat
Görevi ihmal suçu, memur sıfatına haiz olan kimsenin görevini yapmaması ya da gecikerek yapması ile oluşur, görevi kötüye kullanma suçu ise ceza uygulamasından memur sayılan kimsenin kasten yasada yazılı hallerden başka her ne suretle olursa olsun, görevini yasanın gösterdiği usul ve esaslardan başka surette yapması veya yasanın koyduğu usul ve şekle uymadan yapmasıdır. Görevi kötüye kullanma suçunda etkin, görevi ihmal suçunda ise etkin olmayan bir davranış söz konusudur.
T.C. YARGITAY
Ceza Genel Kurulu
Esas: 2003/ 4-194
Karar: 2003 / 214
Karar Tarihi: 08.07.2003
Belediye Başkanının Görevi İhmal Suçu – Belediye Encümeninin Yıkım Kararının Uygulanmamış Olması – Ruhsatsız ve Ruhsata Aykırı İnşaat
(765 S. K. m. 230, 240, 279) (1580 S. K. m. 87, 99/B) (3030 S. K. m. 14) (3194 S. K. m. 32)
Dava: Görevi ihmal suçundan sanık A.P.’nın TCY.nın 230/1, 80, 59/2, 647 sayılı Yasanın 4, 5 ve 6. maddeleri uyarınca 353.379.000 lira ağır para cezası ile cezalandırılmasına, para cezasının taksitlendirilmesine ve ertelenmesine ilişkin Yargıtay 4. Ceza Dairesince 17.4.2003 gün ve 2-21 sayı ile verilen kararın, sanık vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya; Yargıtay C.Başsavcılığının 18.6.2003 günlü yazısıyla Birinci Başkanlığa gönderilmekle Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
Karar: İ. Büyükşehir Belediye sınırları içinde ruhsatsız veya ruhsatına aykırı olarak inşa edildiği saptanan 20 yapının, Belediye Encümenince, İmar Kanunun 32. maddesi uyarınca yıkılmasına karar verildiği, yargı sürecini tamamlayıp kesinleşen kararların aradan uzun zaman geçmiş olmasına rağmen uygulanmadığı, kararların uygulanmasını sağlamayan İ. Büyükşehir Belediye Başkanı A.P.’nın görevini müteselsilen ihmal ettiği iddiasıyla; TCY.nın 230 ve 80. maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle kamu davası açılmıştır.
Sanık A.P., İtiraz dilekçelerinde ve aşamalardaki savunmalarında; Tahtalı baraj havzası ile ilgili encümen kararlarının hukuksal durumu belirleyici yönü ile para cezalarına ilişkin bölümlerinin uygulandığını, yıkım yaptırımına ilişkin bölümlerinin uygulanmasının ise Belediye Yasasının 87. maddesinde tanınan taktir yetkisine dayanılarak ertelendiğini, kamu yararı gözetilerek yapılan bu zamanlama tercih ve taktirinde görevi savsama veya keyfiliğin bulunmadığını, encümen kararlarının etkisiz ve yaptırımsız hale getirilmesi niyet ve gayretinin bulunmadığını savunmuştur.
Dosyanın incelenmesinde; Torbalı Yoğurtçular köyünde 1 pafta 17 parsel üzerinde bulunan 6 adet, Menderes Yeniköyde bulunan 6 adet, Menderes Çatalca’da 2 adet, Menderes Develi köyünde 2, Menderes Kısık köyünde 1, Torbalı Demirci köyünde 2 ve Torbalı Yeşilköyde 1 adet olmak üzere toplam 20 ruhsatsız yapının yıkılmasına ve bina sahiplerine para cezası tayinine ilişkin 11.6.1998 ve 30.7.1998 tarihleri arasında verilen encümen kararlarındaki para cezasına, bina sahiplerinden 11 kişi tarafından itiraz edildiği, ancak Sulh Ceza Mahkemelerince itirazlarının reddine karar verildiği, diğer 9 kişi tarafından ise itiraz edilmediği bu şekilde tüm encümen kararlarındaki para cezalarının kesinleşerek tahsil edildiği, yıkım kararları aleyhine ise 9 kişi tarafından idari yargı yoluna başvurulduğu, İdare Mahkemelerince yapılan işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı saptanarak davaların reddine karar verildiği, 11 kişi tarafından ise idari yargı yoluna başvurulmadığı, bu şekilde tüm yıkım kararlarının kesinleştiği, kesinleşen bu kararların uygulanması için İ. Büyükşehir Belediye İmar Şube müdürlüğüne, bu müdürlükçe de fen işleri daire başkanlığına gönderildiği, ancak yıkım kararlarının yerine getirilmediği saptanmıştır.
TCY.nın 230. maddesinde düzenlenen, görevi ihmal suçu, aynı Yasanın 279. maddesi uyarınca memur sıfatına haiz olan kimsenin görevini yapmaması ya da gecikerek yapması ile oluşur,
TCY.nın 240. maddesinde düzenlenen görevi kötüye kullanma suçu, ise ceza uygulamasından memur sayılan kimsenin kasten yasada yazılı hallerden başka her ne suretle olursa olsun, görevini yasanın gösterdiği usul ve esaslardan başka surette yapması veya yasanın koyduğu usul ve şekle uymadan yapmasıdır. Görevi kötüye kullanma suçunda etkin ( aktif ), görevi ihmal suçunda ise etkin olmayan ( pasif ) bir davranış söz konusudur.
Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde, 1580 sayılı Yasanın 99/B ve 3030 sayılı Yasanın 14. maddeleri uyarınca belediye encümen kararlarını uygulamak zorunda olan sanık, İmar Yasasının 32. maddesine dayanılarak alınan 20 adet yıkım kararının infazını sağlamamak suretiyle, yasanın kendisine yüklediği görevi yerine getirmemiş, müteselsilen görevini ihmal etmiştir, sanık savunmalarında Belediye Yasasının 87. maddesinin kendisine verdiği taktir yetkisine dayanarak yıkım kararlarının yerine getirilmesini ertelediğini savunmuş ise de, anılan maddedeki yetkinin, yasaya ve kamu yararına aykırı görülen encümen kararlarına karşı itiraz ve bu süreçte yıkımın ertelenmesiyle sınırlı olduğu, yıkım kararlarının sürekli olarak ertelenmesi konusunda herhangi bir yetkinin verilmediği, somut olayda yüklenen suçun tüm öğeleriyle oluştuğu anlaşılmıştır.
Bu itibarla, sanık vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun bulunan Özel Daire hükmünün onanmasına karar verilmelidir.
İki kurul üyesi, sanığın eyleminin TCY.nın 240. maddesinde düzenlenen görevde yetkiyi kötüye kullanma suçunu oluşturduğunu, ancak aleyhe temyiz bulunmadığından bu hususun eleştiri konusu yapılabileceği görüşünü ileri sürmüşlerdir.
Sonuç: Açıklanan nedenlerle, sanık vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddiyle, usul ve yasaya uygun bulunan Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 17.4.2003 gün ve 2/21 sayılı hükmünün ONANMASINA, 08.07.2003 günü yapılan müzakerede gerekçede oyçokluğuyla, sonuçta oybirliği ile karar verildi.
