Anayasaya Aykırılık ile İlgili İtiraz Dilekçesi

Anayasaya aykırılık itirazı dilekçesi hazırlanırken ve sunulurken dikkat edilmesi gereken hukuki unsurlar ve detaylar bulunmaktadır. Aşağıda, dilekçeye ilişkin ek bilgiler ve ipuçları verilmiştir:

1. Anayasaya Aykırılık İtirazının Hukuki Dayanakları

Anayasaya aykırılık itirazı, şu temel hükümler çerçevesinde ele alınır:

1. Anayasa Madde 152:
   • Mahkemeler, bakmakta oldukları davada uygulanacak bir kanun veya düzenleyici işlemin Anayasa’ya aykırı olduğu kanısına varırsa, bu konuda Anayasa Mahkemesi’ne başvurabilirler.
   • Mahkemenin bu başvuruyu yapabilmesi için Anayasa’ya aykırılık iddiasının somut, ilgili ve davayla doğrudan bağlantılı olması gerekir.
2. 6216 Sayılı Anayasa Mahkemesi Kanunu Madde 40:
   • Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapılmasından farklı olarak, somut norm denetimi (itiraz) başvurusunda mahkeme aracılığıyla başvuru yapılır.
3. Anayasa’nın Üstünlüğü ve Bağlayıcılığı İlkesi (Madde 11):
   • Tüm yasalar, Anayasa’ya uygun olmak zorundadır. Anayasa’ya aykırılık teşkil eden bir düzenleme hukuken geçersizdir.

2. Dilekçede Belirtilmesi Gereken Temel Unsurlar

Dilekçenizin etkili olması için şu unsurlar net bir şekilde yer almalıdır:

1. Kanun/Hüküm:
   • Aykırılık iddia edilen kanun veya düzenleyici işlemin adı, ilgili maddesi ve gerekçesi.
2. Aykırılık Gerekçesi:
   • Hangi Anayasa maddelerine aykırılık teşkil ettiği belirtilmelidir (örneğin: Anayasa Madde 2 – Hukuk devleti ilkesi; Madde 10 – Eşitlik ilkesi).
3. Somut Bağlantı:
   • İlgili kanunun/hükmün davanızla nasıl doğrudan ilişkili olduğu ve bu hükmün uygulanmasının tarafınıza nasıl bir hak kaybına neden olacağı somut olarak açıklanmalıdır.

3. Aykırılık İtirazının Şartları

Anayasaya aykırılık itirazının kabul edilmesi için aşağıdaki şartlar sağlanmalıdır:

1. Somut Norm Denetimi:
   • Aykırılık itirazı, devam eden bir dava sırasında yapılabilir. Uygulanacak hükmün Anayasa’ya aykırılığı iddia edilmelidir.
2. İlgililik Şartı:
   • Kanun hükmü davada doğrudan uygulanabilir nitelikte olmalıdır. Uygulanmayacak bir hüküm için itiraz başvurusu yapılamaz.
3. Ciddi Gerekçe:
   • İtirazın ciddi gerekçelere dayanması gerekir. Yargılamayı yapan mahkeme, gerekçeyi yeterli görmezse Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yapmayabilir.

4. Örnek Anayasaya Aykırılık İddiaları

1. Eşitlik İlkesine Aykırılık:
   • “Kanun hükmü, benzer durumda olan bireylere farklı muamele yapmakta ve bu durum Anayasa’nın 10. maddesinde düzenlenen eşitlik ilkesine aykırılık teşkil etmektedir.”
2. Hukuk Devleti İlkesine Aykırılık:
   • “İlgili düzenleme, açık, belirgin ve öngörülebilir olmadığından hukuk devleti ilkesine aykırıdır (Anayasa Madde 2).”
3. Ölçülülük İlkesine Aykırılık:
   • “Hakkın sınırlandırılması ölçülü bir şekilde yapılmamış ve Anayasa’nın 13. maddesinde düzenlenen ölçülülük ilkesine aykırı bir durum yaratmıştır.”

5. Dilekçeye Eklenecek Belgeler

• Davaya konu olan kanun hükmünün metni.
• Aykırılık iddiasına dayanak teşkil eden emsal kararlar.
• İlgili dava dosyası ve yargılamaya dair belgeler.

6. Anayasa Mahkemesi’nin Karar Süreci

1. Mahkemenin Başvuru Yapması:
   • Mahkeme, dilekçede sunulan gerekçeleri yeterli bulursa Anayasa Mahkemesi’ne başvurur.
   • Başvurunun yapılması durumunda, davaya uygulanacak kanun hakkında Anayasa Mahkemesi karar verene kadar yargılama durdurulabilir.
2. Anayasa Mahkemesi’nin İncelemesi:
   • Mahkeme, başvuruyu esaslı bulursa, ilgili düzenlemenin Anayasa’ya uygun olup olmadığına karar verir.
   • Aykırılık tespit edilirse, söz konusu hüküm iptal edilir.

7. Örnek Cümlelerle Dilekçenizi Güçlendirin

• “Kanun hükmü, Anayasa’nın üstünlüğü ilkesine açıkça aykırıdır.”
• “Hükmün uygulanması, Anayasa’nın temel hak ve özgürlükleri koruma amacını zedelemektedir.”
• “Eşitlik ilkesini ihlal eden bu düzenleme, bireyler arasında haksız bir farklılık yaratmaktadır.”

Sonuç

Anayasaya aykırılık itirazı, hukuki gerekçelendirmesi güçlü ve açık olmalıdır. Mahkemeyi, itirazın ciddiyeti ve uygulanacak düzenlemenin Anayasa’ya aykırılığı konusunda ikna etmek esastır. Sürecin profesyonel bir şekilde yürütülmesi için hukuki destek almanız önemlidir. Dilekçenizle ilgili özel bir düzenlemeye ihtiyaç duyarsanız, yardımcı olabiliriz

Anayasaya Aykırılık İtirazı Dilekçesi Örneği

[MAHKEME ADI]

(Örnek: X Asliye Hukuk Mahkemesi / Ceza Mahkemesi)

DOSYA NO: [Dava dosya numarası]

DAVACI:
[Adı Soyadı][Adres]

DAVALI:
[Adı Soyadı veya Kurum Adı][Adres]

KONU:
Davada uygulanması öngörülen **[kanun/hüküm adı ve numarası]**nun Anayasa’nın ilgili maddelerine aykırılığı nedeniyle Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yapılması talebi.

AÇIKLAMALAR

1. Davaya Konu Olay:
   • [Davanın temel konusu burada açıklanır. Örneğin: “Dava, tarafımın X hakkının ihlal edildiği iddiasıyla açılmıştır. Ancak, uygulanması öngörülen [kanun maddesi], Anayasa’nın temel hak ve hürriyetleri koruyan hükümlerine açıkça aykırıdır.”]
2. Anayasa’ya Aykırılık Teşkil Eden Hüküm:
   • Uygulanması öngörülen [Kanun/Hüküm Adı ve Maddesi], Anayasa’nın [ilgili madde numaraları] hükümlerine aykırıdır. (Aykırılık gerekçesi detaylı şekilde açıklanmalıdır.)
     • Örneğin: “[Kanun Maddesi], eşitlik ilkesini düzenleyen Anayasa’nın 10. maddesine aykırıdır çünkü farklı muameleye neden olmaktadır.”
     • “Bu hüküm, temel hakların sınırlandırılmasını düzenleyen Anayasa’nın 13. maddesine aykırıdır çünkü ölçülülük ilkesine uygun değildir.”
3. Anayasal Dayanak:
   • Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 152. maddesi, mahkemelerin davada uygulanacak kanun veya düzenleyici işlemin Anayasa’ya aykırı olduğu kanısına varmaları durumunda Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yapmalarını öngörmektedir.
   • İlgili hüküm, Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenmediği takdirde bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin ihlali devam edecektir.
4. Anayasa’nın Üstünlüğü İlkesi:
   • Anayasa’nın 11. maddesi uyarınca, Anayasa hükümleri bağlayıcıdır ve tüm kanunlar Anayasa’ya uygun olmak zorundadır. Bahse konu kanun maddesi, bu üstünlük ilkesini ihlal etmektedir.

SONUÇ VE TALEP

Yukarıda arz edilen nedenlerle:

1. Davada uygulanması öngörülen [kanun/hüküm adı ve numarası] hakkında, Anayasa’nın [ilgili maddeleri] hükümlerine aykırılık iddiamızın değerlendirilmesini,
2. Bu kapsamda, Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yapılmasını,
3. Yargılamanın Anayasa Mahkemesi’nin kararı açıklanıncaya kadar bekletici mesele yapılmasını talep ederim.

Saygılarımla,
[Tarih]

İsim Soyisim
İmza

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

1. Gerekçenin Belirginliği:
   • Anayasa’ya aykırılık iddiası açık, somut ve kanuna uygun şekilde gerekçelendirilmelidir.
2. Emsal Kararlar:
   • Dilekçede, Anayasa Mahkemesi’nin daha önceki benzer kararlarına atıfta bulunmak etkili olabilir.
3. Usul ve Süre:
   • Dilekçe, yargılamanın görüldüğü mahkemeye sunulmalıdır. Mahkeme, talebinizi değerlendirerek Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yapılması gerekip gerekmediğine karar verir.
4. Avukat Desteği:
   • Anayasa’ya aykırılık iddiası ileri sürerken hukuki bilgi ve savunma gücü açısından bir avukatla çalışmanız önerilir.

Bu örnek dilekçe, genel bir şablon olup somut olayınıza göre uyarlanabilir. İhtiyaç duyarsanız, belirli bir düzenleme için detaylı yardım sağlayabiliriz

Anayasaya Aykırılık İddiası/İtirazı Dilekçesi Hazırlama Rehberi

Anayasaya aykırılık itirazı, bir davada uygulanacak kanun hükmünün Anayasa’ya aykırı olduğu iddiasıyla ileri sürülen bir itirazdır. Bu itiraz, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 152. maddesi ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesi Kanunu çerçevesinde yapılır. İşte böyle bir dilekçenin hazırlanması için genel bir şablon:

DİLEKÇE ÖRNEĞİ

[MAHKEME ADI]

(Örnek: X. Asliye Ceza Mahkemesi)

DOSYA NO: [Dava dosya numarası]

DAVACI: [Adı Soyadı]ADRES: [Davacının açık adresi]

DAVALI: [Adı Soyadı veya Kurum Adı]ADRES: [Davalının açık adresi]

KONU:
[İlgili kanun hükmünün Anayasa’ya aykırılığı nedeniyle Anayasa Mahkemesi’ne itiraz yoluyla başvurulması talebi.]

AÇIKLAMALAR

1. YARGILAMANIN KONUSU:
   • [Konu edilen davanın açıklaması. Örneğin: “Tarafımın sanık olarak yargılandığı X numaralı dava…”]
   • Davada uygulanması öngörülen [kanun/hüküm], Anayasa’ya aykırılık teşkil etmektedir.
2. ANAYASAYA AYKIRILIK GEREKÇESİ:
   • İtiraza konu olan kanun maddesi: [Kanun adı ve ilgili madde numarası]
   • Bu hükmün Anayasa’nın [ilgili madde numarası] hükmüne aykırı olduğu değerlendirilmektedir.
   • (Detaylı gerekçe burada açıklanır. Örneğin: “Kanun hükmü, eşitlik ilkesini düzenleyen Anayasa’nın 10. maddesine aykırılık teşkil etmektedir, çünkü…”)
3. ANAYASAL DAYANAK:
   • Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 152. maddesi uyarınca, davada uygulanacak bir kanun veya düzenleyici işlemin Anayasa’ya aykırı olduğu kanısına varıldığında, mahkemenin bunu Anayasa Mahkemesi’ne taşıma zorunluluğu bulunmaktadır.
   • Ayrıca, Anayasa Mahkemesi Kanunu’nun ilgili hükümleri gereğince başvuru yapılması gerekmektedir.
4. HUKUKİ SONUÇLARI:
   • Anayasaya aykırı bir hükmün uygulanması, Anayasa’nın üstünlüğü ilkesine zarar verecek ve hukuk devleti ilkesini zedeleyecektir.
   • Bu nedenle, ilgili kanun hükmü hakkında Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yapılması gereklidir.

SONUÇ VE TALEP

Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerle, davada uygulanması öngörülen [ilgili kanun hükmünün adı ve numarası] hakkında Anayasa’ya aykırılık itirazında bulunulması, Anayasa Mahkemesi’ne itiraz yoluyla başvurulması ve yargılamanın Anayasa Mahkemesi’nin kararına kadar durdurulmasını talep ederim.

Saygılarımla.
[Tarih]İsim Soyisim
İmza

ÖNEMLİ NOKTALAR

1. Hukuki Gerekçe:
   • Dilekçede, Anayasa’ya aykırılık iddiasını somut gerekçelerle desteklemek çok önemlidir. Anayasa’nın hangi maddelerinin ihlal edildiği açıkça belirtilmelidir.
2. Somut Bağlantı:
   • İtiraz edilen hükmün davanızla doğrudan ilgili olması gerekmektedir. Aksi hâlde mahkeme, itirazı dikkate almayabilir.
3. Usule Uygunluk:
   • Dilekçeniz, yargılamayı yapan mahkemeye sunulmalıdır. Mahkeme, gerekçeyi yeterli görürse Anayasa Mahkemesi’ne başvurur.
4. Dava Süreci:
   • Mahkeme, Anayasa Mahkemesi’ne itirazda bulunduktan sonra, bu hükmün uygulanıp uygulanmayacağı konusunda duruşmayı bekletebilir.

EK HUSUSLAR

• Avukat Yardımı:
  • İddianın somutlaştırılması ve hukuki gerekçelendirmesi açısından bir avukattan destek alınması önerilir.
• Emsal Karar:
  • Anayasa Mahkemesi’nin daha önce verdiği benzer kararlar varsa bunlara dilekçede atıfta bulunmak itirazınızı güçlendirebilir.

Bu dilekçe, genel bir şablon olup somut olayınıza göre uyarlanmalıdır. Daha fazla bilgi veya desteğe ihtiyaç duyarsanız, lütfen sorunuzu iletin.